Hettinga families

Is uw naam Hettinga, of stamt u af van een Hettinga dan is er er al heel wat bekend over uw voorouders. In grote lijnen volgt hierna een korte beschrijving van de verschillende Hettinga-families.

Het adellijke geslacht Van Hettinga is de oudste familie. De eerste gegevens over Hettinga’s die in de Hommerts (een dorpje ongeveer 4 km ten zuiden van Sneek) woonden dateren van rond 1400.Van het adellijke geslacht Van Hettinga leefden in 1811 nog nakomelingen, maar in 1850 is deze familie in mannelijke lijn uitgestorven. In de archieven is redelijk veel bewaard gebleven over deze personen (van wie de meeesten in Langweer woonden), hun gezinnen en woonplaatsen.
Er waren belangrijke personen onder die in Friesland de functie van grietman hadden of in het leger onder de stadhouders dienden. Tiete Epes Hettinga sluit in 1422 mede het verbond tussen de Schieringers en de Vetkopers. Homme van Hettinga neemt in 1572 aan de zijde van de Watergeuzen mede Den Brielle in.

 

De familie voerde een wapen waarvan de verschillende varianten van het rode schild met drie gele eikels in het Hettinga boek zijn opgenomen. Soms komen we het wapen nog wel eens tegen, daar waar Hettinga’s in de veronderstelling verkeren rechtstreeks van deze familie af te stammen. Dat is dan ten onrechte en het gebruik van dit wapen is op zijn zachtst gezegd misplaatst.


Hylke Michiels Tromp (1675-1759) huwt in 1697 met de adellijke Wytske Tietes van Hettinga (1679-± 1720). Veel nazaten van dit echtpaar – die aanvankelijk in Woudsend woonden – noemden zich Van Hettinga Tromp. Deze vooraanstaande familie met veel juristen en later veelal wonende in Leeuwarden en ‘s-Gravenhage is rond 1980 in mannelijke lijn uitgestorven.

Thewis Harings Hettinga (1757-1823) huwt in 1784 te Wymbritseradeel met Jakobje Pieters Tromp (1755-1849). Het echtpaar woont in Oppenhuizen en neemt in 1811 de familienaam Hettinga aan. De moeder van Thewis Harings is Deliana Tietes van Hettinga (1728-1807) en stamt uit het adellijke geslacht Van Hettinga. Van zowel de vader als moeder van Thewis Harings Hettinga zijn veel voorouders bekend. Ook zijn een aantal leden van deze familie zich in het midden van de 19e eeuw Hettenga gaan noemen.


BOERDERIJ UITWELLINGERGA

Zowel in Nederland als de Verenigde Staten wonen talrijke nakomelingen van Thewis Harings Hettinga en Jakobje Pieters. Zijn achterkleinzoon Rimmer Annes Hettinga (1861-1938) verhuist – evenals andere leden van deze familie – samen met zijn vrouw Janke Riemers Abma (1863-1933) in 1903 naar de Verenigde Staten. Veel van de in Amerika wonende Hettinga’s stammen af van dit echtpaar dat 18 kinderen kreeg, waarvan er vijf jong overleden.

De ongetwijfeld grootste familie Hettinga is de van oorsprong rooms-katholieke familie Hettinga waarvan we de eerste sporen terugvinden rond 1500 in het Friese Delfstrahuizen.
Rein Jacobs (± 1722-1805) en Reinske Wybes (± 1730-1799) zijn de stamouders van een talrijke nageslacht waaraan in het boek ruim 400 bladzijden worden besteed. De familie woont vanaf 1774 in Teroele (Doniawerstal) op de gronden waar vóór 1700 de adellijke Van Hettinga’s verbleven. Hun zonen Wiebe, Gerben, Sikke en Klaas nemen in 1811 de familienaam Hettinga aan. Enerzijds omdat ze woonden op de plek waar eens de stins stond van de adellijke familie, maar mogelijk ook omdat ze – dat weten we nu met zekerheid – via vrouwelijke lijnen afstammen van het adellijke geslacht Van Hettinga.

 

Boerderij Uitwellingerga


In 2010 heeft de Hettinga Stichting voor deze familie een eigen wapen laten ontwerpen. Dit officieel geregistreerde wapen mag door deze familie gebruikt worden.
Naast de Friese adelaar zien we de lelie, hetgeen wijst op de katholieke herkomst en de twee klavertjes duiden op de van oorsprong boerenfamilie. De rode eikeltjes wijzen op de afstamming van de adellijke familie Van Hettinga. De kleuren zijn omgekeerd vanwege de afstamming via vrouwelijke lijnen. Boven het wapen de eigenerfde kroon hetgeen duidt op grondbezit van vader op zoon.


In de Hettingawinkel is het wapen te koop op A4 formaat, maar ook op een mok.


Pieter Martens Hettinga (1745-1814), gehuwd met Aukjen Tjeerds Koopmans (1752-1836), de buren van Rein Jacobs en Reinske Wybes, nemen ook de familienaam Hettinga aan. Het is een protestants christelijke familie met een nageslacht tot op heden. Ook voorouders van Pieter Martens zijn bekend. Veel mannen hebben de voornaam Evert gekregen, naar hun voorvader Evert Ynzes (1743-1801) die gehuwd was met Doike Martens Hettinga (1755-1842). Dankzij moeder Doike Martens is de familienaam Hettinga behouden.

Jochum Folkert Hettinga (1783-1835) is in 1811 ongehuwd en boerenknecht te Oppenhuizen. Hij neemt in 1811 de familie naam Hettinga aan, waarschijnlijk omdat hij bekend was met Thewis Harings Hettinga. Zijn voorouders komen uit Oldeholtpade in Weststellingwerf. Grootvader Jochum Eites heeft een zoon Jelle Jochums (1749-1824), gehuwd met Jaaike Annes (1749-1819), die de familienaam Van Veen aanneemt. Een broer van Jochum Folkerts, Sybolt Folkerts (1787-1870), gehuwd met Annigje Kasper Gils (1785-1866) noemt zich De Jong.
Jochum Folkert Hettinga huwt in 1815 te Woudsend met Sybrigje Abes Walstra (1786-1842). Tot op heden zijn er Hettinga’s die afstammen van het echtpaar Hettinga-Walstra.

In de omgeving van Dokkum zijn er drie families die de naam Hetting of Hettinga voeren na 1811. Ofschoon ze deze naam niet officieel aannemen noemt men zich om onduidelijke reden wel Hetting of Hettinga. In mannelijke lijn zijn deze families in het midden van de 19e eeuw uitgestorven.

Opvallend is dat in de omgeving van Emden in Ostfriesland (Duitsland) ook Van Hettinga’s wonen.  Waarschijnlijk stammen deze Van/Von Hettinga‘s af van Jarich Sybrands Hettinga die in 1636 in Siegelsum woonde en gehuwd was met Sotie Crumminga,
Jarich Sybrands, geboren te Kollum (Kol), stamt uit het adellijke geslacht Van Hettinga.
Omdat genealogisch onderzoek in Noord-Duitsland moeilijk en zeer tijdrovend is, is er destijds voor het verschijnen van het Hettingaboek om begrijpelijke redenen geen onderzoek gedaan naar deze familie. Nadien is het onderzoek voortgezet en de resultaten hiervan zijn in augustus 2019  beschreven in een nieuw deel (nr. 11) van het het Hettinga boek.